Rezerwat Przyrody Skały w Krynkach to jedno z tych miejsc, które w pełni pokazują, jak niezwykłe mogą być kamienne krajobrazy Gór Świętokrzyskich. To prawdziwa perełka regionu, ukryta nieopodal Starachowic, a zarazem nieoczywisty cel wypraw dla miłośników natury i geologii. Spacerując wśród wyniosłych piaskowców o dziwacznych, często wręcz bajkowych kształtach, można nie tylko podziwiać niesamowite formacje skalne, ale też poczuć klimat miejsca, które przez miliony lat kształtowała natura.
Lokalizacja i dojazd
Rezerwat jest położony w powiecie starachowickim, na terenie gminy Brody, tuż przy małej miejscowości Krynki. Leży na południowym brzegu Zalewu Brodzkiego, na stoku Doliny Kamiennej. Od Starachowic dzieli go niecałe 12 kilometrów – dojazd jest intuicyjny z głównej drogi nr 42, skąd należy skręcić na północ do Krynek; na miejscu znajduje się miejsce parkingowe w pobliżu zalewu. Sam rezerwat rozciąga się na powierzchni 25,26 ha, a przez jego teren prowadzi czerwony Szlak Milenijny.
Na teren rezerwatu wstęp jest bezpłatny. Dojście możliwe jest pieszo – najlepiej udać się czerwonym szlakiem turystycznym ze Starachowic do Kałkowa. Nie ma oficjalnych godzin otwarcia, gdyż to teren leśny dostosowany do zwiedzania o każdej porze roku. Samochód najwygodniej zostawić przy zalewie Brodzkim, gdzie znajduje się parking i tablica informacyjna z mapą terenu.
Krajobraz i formacje skalne
Rezerwat chroni imponujące odsłonięcia piaskowców dolnego triasu o pochodzeniu rzecznym. Formacje te zachwycają różnorodnością – są tu ogromne bloki skalne, urwiska i półki, ambony, kazalnice, a także słynne „grzyby skalne”. Największy z nich mierzy 2,5 metra wzwyż, a jego kapelusz ma aż 5 metrów średnicy. Te niemal pionowe skały swoje obecne formy zawdzięczają erozji i naturalnym procesom przez miliony lat. Można je podziwiać z bliska, dotknąć, obejść dookoła – ciasne przejścia pomiędzy blokami skalnymi, nad którymi unoszą się stare iglaki, tworzą nastrojowy klimat.
Jedną z głównych atrakcji rezerwatu jest mroczny wąwóz skalny, mający około 150 metrów długości, z imponującymi, niemal pionowymi ścianami o wysokości do 10 metrów. Dnem wąwozu szemrze mały strumień, czyniąc to miejsce jeszcze bardziej malowniczym.
Jaskinie i jaskiniowe ciekawostki
Na terenie rezerwatu znajduje się także pięć pseudokrasowych jaskiń: Płaska Jama I, Płaska Jama II, Płaska Jama III, Grota Skrzatów oraz Jaskinia św. Barbary. Największa – Jaskinia św. Barbary – ma długość 18 metrów i dla wielu stanowi dodatkową atrakcję podczas zwiedzania tych okolic. Pozostałe jaskinie są mniejsze, rozciągają się na kilka metrów i pełnią funkcję ciekawostki geologicznej oraz tematu do eksploracji dla młodszych odkrywców.
Fauna, flora i atmosfera rezerwatu
Choć rezerwat chroni przede wszystkim geologiczne osobliwości, to występuje tu wiele interesujących gatunków roślin. Można spotkać takie okazy jak czosnek siatkowaty, tojad dzióbaty, pluskwicę europejską czy paprotnicę kruchą. Siedliska te charakteryzuje częściowo bór sosnowy oraz, rzadziej spotykany, grąd niski, który dodatkowo podkreśla unikatowość przyrodniczą terenu.
Spacerując, łatwo natknąć się na liczne mchy, porosty i paprocie porastające kolorowe piaskowce. Ścieżki są łatwo dostępne, trasa nie należy do wymagających, a sama wędrówka przez rezerwat nie powinna zająć więcej niż godzinę. Jest kilka łagodnych podejść, co czyni to miejsce atrakcyjnym również dla rodzin z dziećmi.
Inne atrakcje w okolicy
Nieopodal rezerwatu znajduje się zalew Brodzki, wokół którego dostępna jest plenerowa siłownia i miejsce do relaksu nad wodą. Można spotkać tu również wędkarzy. Okolica sprzyja krótkim, aktywnym wypadom oraz wypoczynkowi na łonie natury. Na drugim brzegu zalewu warto zwrócić uwagę na pomnik przyrody Skały w Rudzie, a w Krynkach na Ścianę w Krynkach – miejsce o podobnym, choć morskim pochodzeniu geologicznym.
W pobliskich Starachowicach na turystów czeka jeszcze „Ścieżka STARa” – ekspozycja odrestaurowanych zabytkowych ciężarówek marki Star. A jeśli ktoś chciałby połączyć zwiedzanie rezerwatu z odkrywaniem tradycji przemysłowych regionu, w Starachowicach znajduje się także Muzeum Przyrody i Techniki.
Praktyczne informacje dla odwiedzających
Rezerwat nie pobiera opłat za wstęp. Najwygodniejszy dojazd to samochód – najlepiej zaparkować przy zalewie Brodzkim. Na miejscu brak typowej infrastruktury turystycznej: nie ma budek z przekąskami, placów zabaw czy sklepików. To miejsce dla osób ceniących ciszę, kontakt z naturą i spacer na łonie lasu. Trasy są dobrze oznaczone – główny czerwony szlak przebiega przez sam środek rezerwatu. Warto zabrać ze sobą wodę i odpowiednie obuwie, szczególnie po deszczu, gdy leśne ścieżki mogą być śliskie.
Podsumowanie
Rezerwat Przyrody Skały w Krynkach nie jest miejscem przeludnionym ani komercyjnym – dzięki temu pozwala cieszyć się spokojem i prawdziwą bliskością natury. Formacje skalne zachwycają kształtem i historią, a obecność wąwozów i jaskiń czyni to miejsce jeszcze bardziej malowniczym. Spacerując przez rezerwat, można bez pośpiechu chłonąć atmosferę świętokrzyskiego lasu, wsłuchiwać się w szum strumyka i odpocząć od miejskiego zgiełku. To doskonały kierunek na krótką wyprawę – zarówno dla rodzin, jak i osób, które szukają nietuzinkowych plenerów oraz inspiracji fotograficznych.