W samym sercu dawnego Wierzbnika, najstarszej części dzisiejszych Starachowic, mieści się miejsce o wyjątkowej wartości historycznej i duchowej – Kościół Parafialny pw. Świętej Trójcy. Ta świątynia przez stulecia stanowiła centrum nie tylko religijnego, ale również społecznego życia mieszkańców miasta, będąc świadkiem kluczowych momentów lokalnej historii oraz przemian całej okolicy. To miejsce, gdzie historia przeplata się z tradycją, a architektura zachwyca miłośników sztuki oraz wszystkich tych, którzy pragną doświadczyć niepowtarzalnej atmosfery jednego z najstarszych zabytków regionu.
Historia Kościoła Świętej Trójcy
Przeszłość świątyni sięga XVII wieku, kiedy to pierwsze wzmianki o kościele pojawiają się już w 1626 roku. Obecny budynek zaczęto wznosić w 1681 roku z miejscowego piaskowca, za sprawą opata benedyktynów Michała Hieronima Komornickiego. W 1688 roku z inicjatywy biskupa krakowskiego Jana Małachowskiego erygowano tu parafię, a w 1741 świątynia została uroczyście konsekrowana. Z biegiem lat kościół przechodził liczne przebudowy oraz rozbudowy, łącząc w sobie styl barokowy z elementami neogotyku i klasycyzmu, co wyjątkowo wzbogaciło jego bryłę oraz wnętrze.
Pierwotnie była to jednonawowa świątynia z krótkim, półkolistym prezbiterium. Na przełomie XIX i XX wieku została wydłużona nawa, dobudowano dwie kaplice – Św. Barbary i Matki Bożej Nieustającej Pomocy, a także wieżę oraz dodatkową zakrystię. W latach 1929–1937, pod nadzorem ks. dra Stefana Świetlickiego i według projektu architekta Stefana Szyllera, dobudowano kolejne kaplice i nawy boczne, dzięki czemu kościół uzyskał swój współczesny, harmonijny wygląd. Ostatnią poważną rozbudową była ta z lat 1984–1989, prowadzona według projektu prof. Wiktora Zina – południową część świątyni połączono funkcjonalnie i stylistycznie z zabytkowym korpusem.
Architektura i wnętrze
Kościół Świętej Trójcy z zewnątrz przyciąga wzrok surową, kamienną elewacją i solidnością charakterystyczną dla świątyń wznoszonych z miejscowego piaskowca. Wnętrze zaskakuje jednak ciepłem barw i bogactwem detali. Centralnym punktem jest barokowy ołtarz główny z drugiej połowy XVII wieku, sprowadzony z klasztoru na Świętym Krzyżu. Jego centrum zajmuje obraz Trójcy Świętej, emanujący niezwykłą duchową energią, otoczony kunsztownymi rzeźbami świętych patronów regionu.
W nawach bocznych znajdują się kolejne ołtarze oraz polichromie, które skutecznie przenoszą zwiedzających w zupełnie inny wymiar, pełen skupienia i refleksji. Ambona, konfesjonały oraz zabytkowe organy – to perełki sztuki sakralnej, wypełniające przestrzeń klasycznymi akcentami architektonicznymi. W bocznych kaplicach przechowywane są liczne obrazy i rzeźby z XVIII wieku, stanowiące świadectwo dawnych epok i tradycji tej części Starachowic.
Teren wokół kościoła tworzy spójną kompozycję historyczną – zachowała się plebania, kamienna dzwonnica oraz zabytkowy cmentarz, z którym nierozerwalnie związana jest historia lokalnej społeczności.
Znaczenie w historii i kulturze Starachowic
Przez wieki świątynia była nie tylko miejscem modlitwy, ale również schronieniem i punktem zbornym dla mieszkańców w burzliwych czasach wojen, zaborów oraz PRL-u. Stanowiła centrum życia społecznego i duchowego, gdzie świętowano ważne wydarzenia, udzielano chrztów, ślubów i żegnano odchodzących. Połączenie dawnych Starachowic z Wierzbnikiem w jedno miasto w 1931 roku umocniło pozycję parafii jako serca tej dzielnicy, a dziś kościół jest nie tylko symbolem wiary, ale i zabytkiem o wysokiej wartości historycznej oraz artystycznej.
Pracujący tu duchowni oraz liczni parafianie z zaangażowaniem dbają o tradycję, zachowując piękno i atmosferę tego unikalnego miejsca. Organizacja licznych wydarzeń kulturalnych oraz religijnych daje możliwość bezpośredniego kontaktu z lokalną historią i współczesnością parafii.
Informacje dla odwiedzających
Kościół Parafialny pw. Świętej Trójcy znajduje się przy ul. Kościelnej 12, w historycznej części Starachowic (Wierzbnik). Dojazd jest wygodny zarówno samochodem, jak i komunikacją miejską – w pobliżu znajdują się przystanki autobusowe, a parking obok kościoła ułatwia pobyt zmotoryzowanym gościom. Zwiedzanie wnętrza kościoła możliwe jest poza godzinami mszy świętych, po uprzednim kontakcie z parafią – warto wcześniej zadzwonić lub napisać e-maila. Wstęp jest bezpłatny, ale warto zachować ciszę ze względu na modlących się wiernych.
Regularne msze święte odbywają się w niedziele i uroczystości o godzinach: 7.00, 8.30, 10.00 (msza z udziałem dzieci), 11.30 (z młodzieżą), 13.00 oraz 18.00. W dni powszednie odprawiane są msze: 6.30, 7.00, 7.30, 17.30 i 18.00. Aktualne informacje oraz kontakt z parafią można uzyskać pod numerem telefonu 41 275 81 20 lub odwiedzając stronę parafii.
Ciekawostki i atmosfera miejsca
Atmosfera tego miejsca zachwyca nie tylko głęboko wierzących. Spacerując po świątyni można poczuć powiew przeszłości – przy cichym brzmieniu zabytkowych organów, wśród zapachu starych ksiąg i świec, łatwo zatracić poczucie rzeczywistości. Latem w ogrodzie tuż przy kościele rozbrzmiewa śpiew ptaków, a zimą – unosi się swoisty nastrój zadumy, który w połączeniu z historyczną architekturą pozostawia niezapomniane wrażenia.
Warto dodać, że Kościół Świętej Trójcy jest miejscem licznych uroczystości religijnych i kulturalnych, takich jak koncerty organowe czy wystawy sztuki sakralnej, które gromadzą mieszkańców oraz turystów zainteresowanych dziedzictwem tego regionu.
Podsumowanie
Kościół Parafialny pw. Świętej Trójcy w Starachowicach to wyjątkowa świątynia, gdzie historia miasta stapia się z pięknem architektonicznym oraz wielowiekową tradycją. Otwarta na miłośników zabytków i osoby spragnione chwili wyciszenia, pozwala doświadczyć autentycznego klimatu dawnego Wierzbnika. Niezależnie od motywów wizyty, to miejsce, które pozostawia trwały ślad w pamięci – ciche, pełne wspomnień i zachwycające swoim nieprzemijającym pięknem.